KOLONYA YAPIMI VE TARİHİ









Kolonya, 1709 yılında İtalyan Giovanni Maria Farina tarafından ilk kez üretilen etil alkol, su ve limon, çiçek veya tütün esansı gibi hoş koku veren maddelerin karışımından oluşan bir tür parfüm. İçerisindeki alkol oranı derece ile belirtilir örneğin 70, 80 derece gibi ve genelde bu isim ile anılır.

Tüm zamanların en yaygın kullanılan tuvalet malzemesi olarak da bilinen kolonya ilk geliştirildiği yıllarda günümüzden farklı olarak kozmetik değil, tıbbi amaçla kullanılıyordu. O günlerdeki formülüyle biberiye, portakal çiçeği, bergamot ile limondan oluşan ve ferahlatıcı özelliği yüzünden rağbet gören karışım, sindirim sistemi rahatsızlıklarında şeker üzerine damlatılarak alınıyor ya da şaraba karıştırılarak içiliyordu. Antiseptik özelliğinden ötürü ağız çalkalamada, yara temizliğinde kullanılıyor, kas ve eklem ağrıları için harika bir friksiyon solüsyonu oluyordu.

Uzun yıllar tedavi edici özelliğinden yararlanılan bu sıvı, tuvalet amacıyla kullanılmaya başlandıktan sonra bir devrim yüzyılı olan 18. yüzyılda adeta bir çığır açar. Sınıf savaşının en keskin biçimde yaşandığı yıllarda yükselen burjuvazi karşısında, ağır ve pahalı parfümlerle özdeşleşen aristokrasi yenik düşünce, ağır kokuların da itibarı azalır. Eau de Cologne gibi hafif ve ferahlatıcı kokular sadeliğin, saflığın simgesi haline gelir ve burjuvazinin gözdesi olur.

Cilde sürüldükten sonra içerisinde bulunan alkolün hızla buharlaşması ve bu sırada buharlaşan alkol moleküllerinin çevrelerinden ısı çekmesi üzerine kullanan kişiye bir serinlik vermesi üzerine genelde ferahlamak için kullanılır. Bunun dışında keskin kokusu sebebi ile ayıltıcı özelliği vardır. Türk ananesinin şeker ile birlikte en önemli ikram ürünlerindendir. Özellikle Ramazan Bayramında satışı ve kullanımı çok yüksek miktarlara çıkar. Tütünlü, Güllü, Limonlu vs. şeklinde farklı esanslar içeren birçok çeşiti bulunmaktadır.

Kolonya adı Almanya'da bugün genelde Köln olarak bilinen kentin eski ve İtalyanca'dan gelen adıdır, bu çeşit parfümlü su ilk defa orada icat edildiğinden Kolonya suyu diye anılır.

Kolonya hakkında

• İlk kolonyayı 18. yüzyıl başlarında İtalyan Giovanni Paolo de Feminis, bir keşişin Macaristan Kraliçesi Elizabeth için ürettiği "Macar Suyu" olarak bilinen kokunun içine bergamot, limon ve portakal esansı katarak yaptı.
• Feminis, "eau admirable" (Hayranlık uyandıran su) ismiyle ürettiği kokuyu, Kölne yerleştikten sonra üretmeye başladı. Cologne ve Kolonya adi da Buradan gelir. "Eau de Cologne" "Köln Suyu" demektir. Köln Tıp Fakültesi'nin bu kokuyu tıbbi ürün olarak onaylamasının ardından kolonya Avrupada yaygınlaşmıştır.
• Yüzde 80-96'sı etil alkol, kalan kısmı ise su ve esanstan oluşan kolonya, ağzı kapalı ve güneşten uzak kaldığı sürece ortalama beş yıl bozulmamaktadır.
• Kolonya sürdükten sonra ferahlık hissedilmesinin sebebi, içindeki etil alkolün uçucu olması ve buharlaşırken vücut ısısını da beraberinde götürmesidir.
• Evde kolonya yapmak için 150 mL.lik etil alkol ile 20ml suyu çalkaladıktan sonra, 10 veya 15ml.lik limon esansı ilave ederek karıştırmak yeterlidir.
• İçine etil alkolden daha ucuz olduğu için metil alkol suyu koyulan kolonyalar, içildiği takdirde görme yetisinin kaybedilmesine neden olabilir. Aşırı tüketimi de öldürmektedir.

Yorumlar